De koninklijke route
Hoe het voelt als stad om in het hart van Europa te liggen. Hoe het ruikt, al slenterend door de smalle straten, over de terrassen en pleinen. Dat we hier niet haasten, maar de tijd nemen om te genieten. En ook, hoe de Maastrichtenaar dat goede leven leeft en (internationale) gasten en studenten daarin meeneemt. Dat en nog veel meer laten we de Koninklijke Familie zien, proeven en horen tijdens hun bezoek aan Maastricht op Koningsdag 2022. Met deze Koninklijke route - zoals de Koninklijke Familie die op 27 april zal wandelen – nemen we hen en ook jou, in geur én kleur mee in het Maastrichtse leven.
Oost, west...
Daar waar het ooit begon - toen de Romeinen hier strandden op weg naar Keulen - precies daar start deze Koninklijke route: bij de Maas. En dan niet langs de oever. Nee, midden op de brug. De Servaasbrug. In de volksmond ook wel de ‘Aw Brögk’ (Oude brug). En dat is niet voor niets, want het is de oudste nog bestaande brug in Nederland. Een brug met een rijke geschiedenis, die door de jaren heen een onverwoestbare verbinder is gebleken. Tussen Oost en West, tussen de levens in de stad en tussen stadsdeel Wyck en de rest van Maastricht.
Geest van de Maastrichtenaar
Wandel over de brug richting de Westoever van de Maas en ga links de hoek om richting ‘Houtmaas’. Al snel doemt hij (of zij?) voor je op: het beeld van de ‘Mestreechter Geis’. Het beeld dat de geest en hét gevoel van de Maastrichtenaar vertegenwoordigt. Door kunstenaar Mari Andriessen vereeuwigd in een gelijknamig bronzen beeld. Hoe we die Maastrichtse geest omschrijven? Als een vleugje charme en speelsheid met een goede dosis humor en levensvreugde. Je bevindt je nu aan het begin van het Stokstraatkwartier. Bekend als luxe en exclusief winkelgebied. Dat was weleens anders. De straat was weliswaar ooit een welvarende straat met handelaren. Echter na het opheffen van de vesting 1867, zochten die handelaren de rust en ruimte aan de rand van de stad op en veranderde de Stokstraat in een sociaal armoedige arbeiderswijk. In 1973 werd gestart met de renovatie, sindsdien heeft deze buurt de allure zoals we hem nu kennen.
Vervolg de route langs de oever van de Maas, richting stadspark. Vanaf hier heb je mooi uitzicht op de overkant van de Maas, met een aantal markante bouwwerken en monumenten, zoals het restant van de boog van de Romeinse brug die hier ooit stond, nog voor de komst van de huidige Servaasbrug. Ook het monument van de brugpijler met leeuw erop aan deze kant van de Maas herinnert aan deze brug. Vanaf hier heb je ook goed zicht op de indrukwekkende architectonische highlights van Céramique, dé architectuurwijk van Maastricht op de plek waar vroeger de grote keramiekfabriek stond. Met onder andere Hoge Brug (de laatste ‘nieuwe’ brug die Maastricht, speciaal voor voetgangers en fietsers), iets verder naar het Zuiden het markante Bonnefanten en het Gouvernement aan de Maas.
Stad & wal
Je bent nu in de buurt van het stadspark van Maastricht. Maar eerst kom je nog langs een van de Oranjebomen bij het terras van eetcafé La Bonne Femme. Dit is de Willem Alexanderboom die werd gepland bij de geboorte van de koning in 1967.
Dat Maastricht een belangrijk militair verleden heeft als garnizoensstad, is goed te zien in het stadspark aan de voet van de restanten van de eerste stadswal. Waar jonge kinderen nu eendjes voeren, stond vroeger de vijand. Vanaf de dikke muur met schietgaten en poorten, schoot het leger met kanonnen. Na het stadspark, vervolg je de route, over de typische kinderkopjes richting Onze Lieve Vrouweplein en de Onze Lieve Vrouwebasiliek. Voordat je op het plein komt, zie je aan de linkerkant de Koestraat. Zo’n typische Maastrichtse plek waar smaken, kleuren en geuren bij elkaar komen. Van versgebakken brood en vlaai, wijn, Italiaans ijs en Franse cuisine.
Maastricht en Europa
Hoewel je e op deze route misschien niet meteen zichtbaar herinnerd wordt aan onze liefde voor en bijzondere band met Europa, is ‘Maastricht Meet Europe’ overal in de stad voelbaar. Zo ook hier bij het hoofdkantoor van European Institute for Public Affairs (EIPA) en Studio Europa aan je linkerhand. Op het plein natuurlijk de Onze Lieve Vrouwebasiliek met eigen schatkamer en Onze Lieve Vrouwe Sterre der Zee in de kapel. De plek om een kaarsje aan te steken. Ook op dit plein: het vijfsterren Derlon Hotel. Bijzonder aan dit hotel is dat hier tijdens verbouwingswerkzaamheden begin jaren 80 resten werden aangetroffen van een Romeins badhuis. Deze zijn nu te zien in de museumkelder van het hotel. Deze is voor iedereen vrij toegankelijk. De Jupiterzuil op het plein herinnert aan de Romeinse tempel onder Derlon.
Torens in zicht
Iets verder, richting de Bredestraat, zie je aan de rechterkant het markante gebouw van het voormalige theater van Maastricht, de Bonbonnière. Deze hoek, ‘Achter de Comedie’, is ook wel een beetje de ‘ambassadebuurt’ van Maastricht. Zo huist in het gebouw van de Bonbonniere het Consulaat Generaal van de Russische Federatie en in het gebouw erachter het consulaat van Israël en Luxemburg. Torens in zicht, en dus: het Vrijthof in zicht! Maar eerst nog even verder op de Bredestraat. Het is vrij snel duidelijk waar deze straat zijn naam aan dankt: juist ja, de breedte. Statige panden sieren deze straat. Hier moet gegoede burgerij hebben gewoond. Dat is ook wel te zien aan de vele voormalige koetspoorten en de sierlijke ‘oreille ornamenten’ boven de doorgangen. Ter hoogte van Bredestraat nummer 37 zie je een van de vele struikelsteentje zoals die in Maastricht op veel plekken zijn verwerkt tussen de straatstenen. Ze herinneren aan de gedeporteerde en vermoorde inwoners van Maastricht in de tweede Wereldoorlog door de Nazi's.
Eindpunt: het Vrijthof!
Intussen ben je aangekomen op het Vrijthof, het eindpunt van deze Koninklijke route. Er wordt weleens geroepen dat het Vrijthof ‘t mooiste plein van Nederland is. Dat laten we graag aan jezelf over. Je hoeft hier eigenlijk maar een rondje te draaien en de geschiedenis trekt zo aan je voorbij. Van het Spaans Gouvernement (Fotomuseum aan het Vrijthof), de Sint- Janskerk, en de Sint Servaas Basiliek tot de militaire Hoofdwacht en Theater aan het Vrijthof. Anno nu is het vrijthof de plek voor een avondje theater, een hapje en drankje op een van de terrassen en gewoon om te flaneren. En ook: Walsen met André Rieu, samen eten & drinken tijdens het Preuvenemint, één grote polonaise tijdens Carnaval of een magisch mooi tafereel in de decembermaand. In al haar vormen voert het Vrijthof je mee en verovert de harten van velen. En precies dat zal op Koningsdag ook gaat gebeuren. Dan trakteren we de Koning en zijn familie op deze plek op een Maastrichts feestje dat zij zich nog lang zullen heugen!